De afgelopen tijd hebben zich vele ontwikkelingen voorgedaan m.b.t. re-integratie. Er zijn talloze discussies gaande en bijna iedereen is zoekende. Er doen verhalen de ronde over het voortbestaan van re-integratie en zelfs het UWV. Basis van alle bezigheden is hoe iedereen zijn basis in stand kan houden. Dat geldt zowel voor de overheidsinstanties als de uitvoerende bedrijven.
In dat kader wordt het begrip "inbesteden" bij de overheidsinstanties als opdrachtgever steeds vaker gehoord. In een poging grip te krijgen op omvang en kwaliteit van re-integratie als middel om de werkloosheid te bestrijden gaat in die omgeving steeds vaker het idee post vatten dat de beste manier is om het maar zelf te gaan doen. Daarbij worden constructies geopperd die moeten voorkomen dat de scheiding tussen publieke en private taak zoals die in de Suwi is bedoeld verloren gaat. Stichtingen met werkbedrijven, interne bedrijven, sociale werkbedrijven, enz. Zij moeten de uitvoerders worden die onder (in)directe controle van de opdrachtgever staan zodat deze direct kan ingrijpen als dat omwille van volume, kosten en/of kwaliteit nodig is.
Vraag is dan wel of die vormen van inbesteding kunnen beantwoorden aan de beoogde doelstellingen. Sinds de zeventiger jaren van de vorige eeuw (wat klinkt dat lang geleden) is er bij de overheid een proces opgang gekomen van decentralisatie. Vervolgens blijkt dat een cyclus te worden waarin, afhankelijk van het politieke landschap, de ene keer meer op centralisatie en vervolgens op decentralisatie wordt ingezet. Steeds waren die ontwikkelingen voor het belangrijkste deel cost-driven, maar de democratisch gekozen kleur bepaalde de richting waarin zo'n ontwikkeling ging. Decentrale overheden namen deze beweging over en daar gebeurde dat als uitbesteden, outsourcen, inkopen, aanbesteden, ed. Elk van deze bewegingen hebben we als hype meegemaakt. In nu is inbesteden het toverwoord als het om re-integratie gaat.
Doelstelling is (zou moeten zijn) dat de beschikbare middelen zo efficient en effectief mogelijk worden ingezet. Vraag is of dat gebeurt door inzet op handhaving van de eigen (overheids)organisatie. Daarmee verschuift de functie van die organisatie van toezichthouder en beheerder naar uitvoerende. Daar doen de slim gevonden constructies niets af. Die organisaties zullen in het beste geval als semi-overheden door het leven gaan. Dat betekent dat vooral een groot deel van de slagkracht verloren gaat omdat beleidswijzigingen niet snel in de praktijk kunnen worden uitgevoerd. Een actie als in maart bij het UWV is dan ondenkbaar.
Het bedrijfsleven is er vele malen beter op toegerust om nieuwe ontwikkelingen in praktisch handelen om te zetten (ze leven er tenslotte van). Bovendien is de kennis en vaardigheid op het gebied van re-integreren op dit moment vooral in de particuliere sector te vinden als gevolg van de Suwi-verdeling. De pretentie dat de overheden in staat zijn om dit in eigen beheer te gaan doen zijn aanmatigend en wars van realiteitszin. De scheiding van uitvoering en toezicht gaat dan vrijwel verloren en de recente geschiedenis bij het UWV leert waar dat toe kan leiden.
Ook al doet iedereen op dit moment zijn best om d.m.v. succesverhalen het eigen blazoen schoon te houden, het kan niet verhullen dat daaronder het hemd nader is dan de rok. Een juiste zelfkritische kijk bij alle partijen zou ertoe moeten leiden dat de mensen om wie het gaat, de werkzoekenden, niet het kind van de rekening worden (letterlijk). Re-integratie is door alle partijen gezien als een mogelijkheid om een bestaan als bedrijf en/of instantie te ontwikkelen, waarbij de werkzoekenden als materiaal werden gebruikt. Zoals vaak begint zo'n ontwikkeling met de beste bedoelingen gebaseerd op ideele grondslagen. Vaak en soms bijzonder makkelijk wordt het vervolgens een eigen economisch middel om een bedrijfstak of branche in stand te houden. We kennen dat ook uit de interim- en consultancy-praktijk. Ook daar zijn verwoede pogingen gedaan om d.m.v. insourcing en ontwikkeling van de eigen organisatie weer grip te krijgen op kosten en kwaliteit. Ook daar heeft men moeten concluderen dat de praktijk veel weerbarstiger is dan de theorie. Geen enkele overheid haalt het in zijn hoofd om, ondanks wat er allemaal gebeurd is, wegen in eigen beheer te gaan aanleggen (zelfs niet in samenwerkingsverbanden). Zij zijn probleemeigenaar voor het onderhoud, zij zijn de enige opdrachtgevers dus zouden zij het ook het beste zelf kunnen doen, toch?
Goed beleid en goed beheer gaat gepaard met duidelijke regels en een visionaire aanpak. Helaas gaat dit nu voorbij aan de re-integratie. Er wordt in paniek gehandeld en er wordt gekozen voor oplossingen die onder direct bereik van de beleidsmakers ligt. Helaas is dat een kortzichtige aanpak die zelfs op de korte en zeker op de lange termijn niet het gewenste resultaat zal opleveren. Meer dan wat tijdswinst levert dat niet op. Tijdswinst om de beste overlevingsstrategie voor het eigen uitvoeringsorgaan vast te stellen. Er gaat weer tijd verloren, er gaan weer middelen verloren en het uiteindelijke doel om mensen een betere positie op de arbeidsmarkt te geven raakt verder weg dan ooit.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten